Rewitalizacja Rynku w Stalowej Woli – Rozwadowie

Ogłoszenie o konkursie pt. „Rewitalizacja Rynku w Stalowej Woli – Rozwadowie” zostało opublikowane 14 lipca br., a ostateczny termin składania prac wyznaczono na 26 września 2016 r. Celem konkursu było wyłonienie zwycięskiego projektu oraz jego prezentacja

i konsultacje z mieszkańcami Rozwadowa i interesariuszami celem wypracowania wspólnej koncepcji rewitalizacji Rynku w Rozwadowie. Wpłynęło 6 prac, z których wyłoniono trzy pierwsze nagrody oraz przyznano wyróżnienie honorowe. Sąd konkursowy, w składzie mgr Lucyna Mizera Dyrektor Muzeum Regionalnego, mgr Lucjusz Nadbereżny Prezydent Miasta Stalowa Wola i mgr inż. Arch. Marek Gierulski, najlepiej ocenił projekt biura Garden Concept Architekci Krajobrazu Wojciech Januszczyk, Piotr Szkołut Sp.J. z Lublina przyznając 83 punkty. Uzasadniając swój werdykt Sąd Konkursowy opisał zalety projektu, a są: to odpowiednie ukształtowanie przestrzeni publicznej z zachowaniem historycznego charakteru, wyraźnie oddzielone funkcje – rozrywka, kontemplacja i historia, zastosowanie porządku urbanistycznego, starannie zaplanowane miejsce spotkań publicznych oraz umiejscowienie pawilonów namiotowych dla celów handlowych w dyskretny sposób. Do wyboru tej właśnie oferty wzięto pod uwagę syntetyczność projektu, skromność oraz łatwość wykonania i realizacji.


GENEZA

Istniejąca obecnie przestrzeń rynku Rozwadowa jest typowym krajobrazem podporządkowanym komunikacji samochodowej. Witryny licznych lokali usługowych wychodzą wprost na puste ulice i zaparkowane na niej pojazdy. Pasaże uliczne pozbawione są wygodnych stref pieszych, które zwykle stanowią nieodłączny element każdej przestrzeni handlu i życia społecznego. Obecny stan ułatwia przejazd, parkowanie i tranzyt przez obszar rynku. Nie jest jednak przystosowany w sposób zachęcający do korzystania z niego przez osoby piesze. Zasadniczą receptą dla tego problemu jest przywrócenie ciągów pieszych w sąsiedztwie lokali, a więc wprowadzenie szerokich chodników i deptaków z likwidacją wszelkich barier architektonicznych placu aby stworzyć przestrzeń bardziej przyjazną dla mieszkańców i atrakcyjną ekonomicznie. W tym celu powstała spójna koncepcja spowolnienia komunikacji samochodowej, zniwelowania kolizji z ruchem pieszych i zlokalizowania w centrum rynku przestrzeni sprzyjającej aktywności, wypoczynkowi biernemu i czynnemu z uwzględnieniem rysu historycznego obiektu.

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PROJEKTU

• stworzenie przestrzeni ekonomicznie i społecznie atrakcyjnej,
• przywrócenie indywidualnej tożsamości miejsca,
• stworzenie miejsca do organizacji uroczystości samorządowych i państwowych,
• spowolnienie ruchu samochodowego,
• wprowadzenie priorytetu ochrony niechronionych uczestników ruchu
  (piesi, rowerzyści),
• szacunek dla miejsc pamięci,
• wzmocnienie pozycji i dostępności lokali usługowych z przestrzeni pieszych,
• zachowanie możliwie dużej ilości drzewostanu istniejącego,

• wprowadzenie zasady przestrzeni atrakcyjnej przez cztery pory roku,
• stworzenie przestrzeni dostępnej dla osób o różnej sprawności fizycznej i każdym wieku,
• podział funkcjonalny i wprowadzenie widocznych granic w przestrzeni rynku,
• nałożenie nowej jakości - tożsamej z czasem – na tkankę rynku, z uwzględnieniem historycznych wartości architektonicznych i społecznych.

PROGRAM FUNKCJONALNY

• przestrzenie piesze wzdłuż elewacji placu - pasaże i restauracje,
• dojazdy i przejazdy z równoległymi miejscami postojowymi - zaparkuj
  i korzystaj,
• północna strefa rynku – wypoczynek bierny / czynny, kontemplacja (strefa sacrum i profanum),
• centralna część rynku - wgłębnik, obrys ratusza,
• południowa strefa rynku – aktywność handlowa / ekspozycja (płyta rynku).
• przystanek autobusowy - obsługa komunikacji publicznej.
• wprowadzenie wspólnego cokołu (materiał i modułowa wysokość),
• zastosowanie zbliżonych kolorów stolarki okiennej i drzwiowej (drewno lub okleina pcv),
• instalowanie szyldów tylko i wyłącznie w nadprożach otworów okiennych o szerokościach odpowiadających tym otworom,
• powrót do oryginalnych proporcji otworów okiennych, w parterze można wybijać otwory do poziomu chodnika z zastrzeżeniem ich poszerzania,
• opracowanie wspólnego typu szyldów na rynku i ich kombinacji,
• dopuszczenie oświetlenia elewacji w formie kinkietów w pasach międzykondygnacyjnych.

MATERIAŁY

Ze względu na koszty zrezygnowano z wykonywania nawierzchni placu z płyt z kamienia naturalnego, nie wprowadzono również historyzującej kostki granitowej, która utrudnia ruch pieszy i na wózkach. Proponuje się zastosowanie dużych dedykowanych dla Rozwadowskiego rynku płyt z betonu szlachetnego (architektonicznego). Płyty wykonane są w dwóch kolorach. Ciemnym – nawiązującym do istniejących w przeszłości nawierzchni z bazaltu, oraz jasnym rozbijającym jednolitą strukturę placu i ciągów. Na terenach strefy wypoczynku proponuje się wprowadzenie parkowych nawierzchni wodoprzepuszczalnych (żwirkowo - glinkowych) ułatwiających wzrost drzew. Pylony i pochylnie wykonane są również z betonu architektonicznego. Konstrukcje targu i przystanku autobusowego proponuje się wybudować z drewna i stali.

BARIERY ARCHITEKTONICZNE

W całości opracowania zlikwidowano wszelkie bariery, tj. krawężniki drogowe, przydrożne łańcuchy, wszystkie projektowane schody posiadają pochylnie. Granice pieszych i ruchu kołowego zostały zaznaczone fakturami posadzki oraz elementami małej architektury.

ZIELEŃ

To jeden z ważniejszych istniejących elementów przestrzeni obecnego rynku. Tworzy bezcenną wartość niemożliwą do zrealizowania od podstaw. Projekt zakłada więc zachowanie jak największej ilości drzew w obszarze płyty rynku, terenach rekreacji i pamięci.

Drzewa umieszczone w pobliżu targu to solitery tworzące cień i zmniejszające nagrzewanie się płyty rynku bezpośrednio pod nimi, to ważna rola, umożliwiająca korzystanie z przestrzeni podczas upałów.

Zieleń części rekreacyjnej i miejsc pamięci tworzy barierę dźwiękową, izolację potrzebną do wypoczynku i kontemplacji. Jednocześnie oczyszcza powietrze z zanieczyszczeń pyłowych i tworzy mikroklimat ułatwiający oddychanie. Elementy zieleni zorganizowanej tworzą trzy strefy. Pierwszą, w której rośliny bylinowe i jednoroczne mają za zadanie wprowadzenie kolorów i atrakcyjną zmienność sezonową. Krzewy to druga strefa izolacji o funkcji izolacji dźwiękowej na poziomie użytkowników placu zabaw czy miejsc pamięci. Drzewa, trzecia strefa to parasol zasłaniający od słońca. Ta kompozycja ma tworzyć spójną całość wraz z elementami architektonicznymi i być jej dopełnieniem.

Ważnym z architektonicznego punktu widzenia jest wprowadzenie w obrys wgłębnika nasadzeń z regularnie rozmieszczonych drzew ciętych w formy sześcianów tzw. palmety. Wskazują one obrys ścian nieistniejącego ratusza i tworzą wraz z wgłębnikiem wnętrze krajobrazowe.

Ostatnim elementem zieleni są drzewa umieszczone wzdłuż głównego ciągu komunikacyjnego tworzące barierę i izolujące od hałasu całą płytę rynku.

Zieleń projektowaną i istniejącą należy rozpatrywać w kategoriach zarówno funkcjonalnych jak i estetycznych.