Król Jan III Sobieski odwiedził Rozwadów

Pomnik Króla Jana III Sobieskiego zawitał w Rozwadowie. Na placu Muzeum Regionalnego odbyła się uroczystość powitania monumentu, wykonanego przez rzeźbiarza prof. Czesława Dźwigaja z okazji 335 rocznicy odsieczy wiedeńskiej. Pomnik ten jest upamiętnieniem Wiktorii Wiedeńskiej z 1683 roku. 

Po raz pierwszy Muzeum Regionalne w Stalowej Woli stało się salonem wystawowym dla Króla Jana III Sobieskiego – mówiła podczas powitania dyrektor muzeum Aneta Garanty. Dzięki inicjatywie prezydenta miasta Lucjusza Nadbereżnego pomnik trafił do Rozwadowa, który prawo lokacyjne otrzymał od króla – dodała. 

Historię tę kontynuował Roman Niwierski podkreślając, że – Rozwadów zawdzięcza swoje istnienie królowi Janowi III Sobieskiemu, gdyż pod koniec XVII wieku to właśnie ten król wystawił przywilej lokacyjny dla Gabriela Rozwadowskiego, który założył to miasto, nazwane od swojego nazwiska, Rozwadowem. 

Z kolei Stanisław Dziura z Charzewic, członek Kawalerii Ochotniczej w barwach 20. Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego mówił o tym, że wiele osób chciałoby pomnik mieć
u siebie, Stalowa Wola również, ale komitet budowy pomnika nie przewiduje takiej możliwości z uwagi na fakt, że pomnik docelowo ma zostać postawiony na wzgórzu Kahlenberg w Wiedniu. 

Związki Króla Jana III Sobieskiego z rodem książąt Lubomirskich i Rozwadowem omówił Roman Niwierski, zajmujący się dziedzictwem kulturowym w Urzędzie Miasta Stalowej Woli   

Uroczystość uświetniła Chorągiew Rycerstwa Ziemi Sandomierskiej, która zaprezentowała m.in. paradę wojsk, pokazy konne oraz taniec i muzykę dworską. 

Pomnik w Rozwadowie na placu przy Muzeum Regionalnym można oglądać do 16 sierpnia br. 

HISTORIA POMNIKA  

Monument „Wiktoria Wiedeńska”, który pierwotnie miał stanąć na wiedeńskim wzgórzu Kahlenberg, gdzie w 1683 roku Jan III Sobieski pokonał Turków, podróżuje po Polsce i 18 lipca przybył do Stalowej Woli a dokładnie na dziedziniec dawnego pałacu Lubomirskich w Rozwadowie – osiedlu Stalowej Woli (obecnie Muzeum Regionalne), gdzie dostępny będzie do drugiej połowy sierpnia. Następnie wyruszy w dalszą trasę po Polsce. Brak zgody na umiejscowienie pomnika w stolicy Austrii spowodował, że odwiedza on teraz polskie miasta. Organizatorzy przedsięwzięcia – Komitet Budowy Pomnika Jana III Sobieskiego – wciąż jednak mają nadzieję, iż finalnie dzieło artysty rzeźbiarza prof. Czesława Dźwigaja znajdzie swoje miejsce w Wiedniu. Pomnik przestawia Jana III Sobieskiego na koniu z atrybutami władzy na czele szarżującej husarii tratującej pokonaną armię Kara Mustafy. Wysokość pomnika wynosi 3 metry, długość 7,5 metra. Odlany jest w brązie.  

W poprzednich stuleciach podejmowano wiele inicjatyw upamiętniania w formie pomników bohaterów obrony i odsieczy Wiednia w 1683 roku. W katedrze stanął tzw. pomnik Starhemberga (z małymi figurami Jana III Sobieskiego, księcia Karola V Lotaryńskiego oraz elektorów: Maksymiliana Emanuela i Jana Jerzego III; zniszczony w 1945 roku, ocalona figura króla polskiego obecnie w kościele św. Józefa na Kahlenbergu), władze Wiednia uczciły burmistrza Liebenberga monumentem przy Ringu, Ukraińcy wystawili 2 pomniki Kozaków biorących udział w odsieczy (wg ukraińskiego napisu: wyzwolicieli Wiednia).  

Jan III Sobieski – naczelny dowódca wojsk odsieczowych wciąż nie doczekał się pomnika w stolicy Austrii. Krakowianie postanowili zmienić ten stan rzeczy, ich inicjatywa spotkała się z życzliwym odzewem lokalnych władz. 12 września 2013, w 330 rocznicę bitwy pod Wiedniem, został na Kahlenbergu położony kamień węgielny. Projekt monumentu powstał w pracowni prof. Czesława Dźwigaja. Dynamiczna kompozycja przedstawia Sobieskiego z buławą na koniu, wiodącego do boju skrzydlatą husarię.  

Komitet Budowy Pomnika pod przewodnictwem Piotra Zaparta realizuje, dzięki prywatnym sponsorom i datkom, kolejne etapy m.in. przygotowanie fundamentu z granitu i koordynuje zbiórkę pieniędzy. Planowane odsłonięcie pomnika zostało przesunięte w czasie, a liczni turyści przyjeżdżający na Kahlenberg mogą (na razie) oglądać tablicę informacyjną z projektem i fotograficznym reportażem dotyczącym etapów powstawania pomnika. 

A dlaczego pomnik nie ma stałej lokalizacji? To dosyć ciekawa historia. Ważący około 4 ton monument „Wiktoria Wiedeńska” zaprojektowany przez prof. Czesława Dźwigaja i odlany w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych, został ufundowany przez Komitet Budowy Pomnika Jana III Sobieskiego na Kahlenbergu – wzgórzu leżącym na terenie obecnego Wiednia, skąd król Sobieski dowodził zwycięską bitwą o Wiedeń z Turkami w 1683 roku. Wysokość pomnika wynosi 3 metry, długość 7,5 metra. Wykonany z brązu pomnik przedstawiający Sobieskiego na koniu, z atrybutami władzy, na czele zwycięskiej husarii miał stanąć na wzgórzu Kahlenberg w 2018 roku w 335 rocznicę odsieczy wiedeńskiej. Wszystko było już w zasadzie gotowe, była pozytywna decyzja władz Wiednia co do kształtu i formy pomnika. Jednak przed instalacją pomnika w Wiedniu zmienił się burmistrz, który wycofał zgodę na postawienie obiektu, twierdząc, że nie spełnia walorów artystycznych. Pojawiały się informację, że pomnik zdaniem nowych władz miasta ma wydźwięk antyturecki, a wiadomo, że wiele osób tej narodowości mieszka w stolicy Austrii. Od tego czasu trwają starania inicjatorów powstania monumentu, aby w końcu postawić go w stolicy Austrii, jednak na razie bez rezultatu.  

Zanim jednak pomnik, którego twórcą jest prof. Czesław Dźwigaj, stanie w Wiedniu, będzie można obejrzeć go w Stalowej Woli. Na zaproszenie prezydenta Miasta Stalowej Woli – Lucjusza Nadbereżnego. Ponad czterotonowa bryła z brązu, która jeździ po Polsce od trzech lat zatrzymuje się w miastach, w których bywał monarcha, lub w których istnieją koneksje Króla Jana III Sobieskiego z miastem. Tak też jest w przypadku Stalowej Woli – Rozwadowie.  

W dniach od 18 lipca do 16 sierpnia 2022 r. pomnik Króla Jana III Sobieskiego będzie eksponowany na dziedzińcu dawnego pałacu Lubomirskich w Rozwadowie – osiedla Stalowej Woli. Pałac rodziny Lubomirskich został wzniesiony w latach 1782-1786, według kanonów modnego ówcześnie neoklasycyzmu. Od I poł. XVIII w. do wybuchu II wojny światowej Rozwadów był siedzibą rodową książąt Lubomirskich. W 1809 r. podczas kampanii galicyjskiej księcia Józefa Poniatowskiego zamek stał się kwaterą sztabu generalnego. Od 2002 r. wyremontowany neoklasycystyczny zamek Lubomirskich w Rozwadowie służy jako siedziba Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli. Wspomnieć również należy, że Jerzy Ignacy Lubomirski, założyciel dóbr rozwadowskich i syn Hieronima Augustyna Lubomirskiego (wiernego żołnierza króla Jana III Sobieskiego w odsieczy wiedeńskiej), był chrześniakiem króla, który osobiście trzymał go do chrztu na rzeszowskim zamku w 1687 roku. Książe Jerzy Ignacy Lubomirski zmarł 19 lipca 1753 roku w Rzeszowie, ale pochowany jest w krypcie klasztoru zakonu kapucynów w Rozwadowie klasztoru, którego był fundatorem. Ponadto Król Jan III Sobieski wydał przywilej lokacyjny dla miasta Rozwadowa w 1690 roku ówczesnemu właścicielowi dóbr charzewickich – Gabrielowi Rozwadowskiemu oraz w roku 1693 nadał Rozwadowowi prawa miejskie. Gabriel Rozwadowski odsprzedał te dobra w roku 1723 ks. Jerzemu Ignacemu Lubomirskiemu.